وابستگی مالی بانک ها به سپرده های بانکی، قابل انکار نیست. بانک ها ناچار هستند کمبود منابع خود را با سپرده های بانکی مردم تامین کنند. این فرآیند بانکی را اصطلاحا «تامین و تجهیز منابع» می گویند. در ایران از نظر هزینه بانک ها برای «تامین و تجهیز منابع»، این منابع به منابع ارزان قیمت (نظیر منابع حسا...
بند «ث» ماده 10 قانون برنامه هفتم، مصوب 18 تیرماه 1403، مقرر کرده است: «بانک مرکزی مکلف است تا پایان سال اول برنامه، دستورالعمل «پرداخت تسهیلات اعتبار در حساب جاری» برای سرپرستان خانوار دارای درآمد منظم، مستمری یا یارانه را به تصویب هیأت عالی بانک مرکزی برساند.» اینکه پس از چندین سال...
از عنوان مقاله چندان تعجب نکنید. همه مباحث مربوط به حسابداری تسهیلات جعاله نیست، بلکه بیشتر مباحث این جزوه به مباحث حقوقی و شرعی مرتبط با جعاله، اختصاص یافته است. به همین جهت، تصور می کنم اگر این جزوه،«استانداردهای فقهی حقوقی جعاله» نام می گرفت، مناسب تر بود. به هرحال، اخیرا دبیرخانه شورای فقهی بانک مر...
در پی ورود «بانک آینده» به مرحله «گزیر»، تعطیلی ابدی و ادغام در «بانک ملی ایران»،یکی دیگر از اعضای«کانون بانک ها و مؤسسات اعتباری خصوصی» به نام «مؤسسه اعتباری غیربانکی ملل» همانند «بانک آینده» و «بانک ایران زمین»، مشمول اقدامات نظارتی ب...
یک اپیدمی خاموش در راهروهای شرکت های مدرن در حال گسترش است: اپیدمی نامرئی بودن حرفه ای. سازمان ها میلیاردها دلار صرف جذب بهترین استعدادها، طراحی دفاتر مدرن و ارائه بسته های حقوقی رقابتی می کنند، اما یک حقیقت بنیادین را نادیده می گیرند. بزرگ ترین دلیل که افراد یک سازمان را ترک می کنند، مسائل مالی نیست؛ آنها سازمان را تر...
رأی شماره 780 مورخ 1404/08/10 دیوان عالی کشور، صراحتا حاکی از آن است که دارنده چک ثبت نشده در سامانه بانک مرکزی نمی تواند الزام صادرکننده چک به ثبت آن در سامانه بانک مرکزی را از مراجع قضایی درخواست نماید. خواسته او قطعا رد خواهد شد. این رأی وحدت رویه چه آثار و پیامدهایی برای مردم و سیستم بانکی کشور دربر خواهد داشت؟
بر...
روز شنبه این هفته، مقاله ای با عنوان «مسئولیت صندوق ضمانت سپرده ها در قبال مطالبات بانک مرکزی» به قلم نگارنده در روزنامه وزین اقتصادی-اجتماعی «فرصت امروز» منتشر شد که بازتاب های متفاوتی در محافل بانکی کشور داشت. خلاصه گفتار بنده در مقاله مورداشاره، آن بود که «اساسا هدف قانونگذار از تشکیل ص...
این روزها که فرآیند «گزیر» بانک آینده در صدر اخبار بانکی قرار دارد، یک پرسش، ذهن بسیاری از افراد را درگیر کرده است: صندوق ضمانت سپرده های بانکی چه مسئولیت قانونی برای پرداخت مطالبات معوق بانک مرکزی از بانک آینده دارد؟ براساس صورت جلسه شماره 659 مورخ 29 شهریورماه 1404 هیأت مدیره بانک آینده (متکی به مصوبه مجم...
به دنبال اعلام نظر ریاست محترم قوه قضائیه، راجع به بانک آینده و عملکرد بانک مرکزی در مورد این بانک، بالاخره مجوز فعالیت بانک آینده توسط بانک مرکزی، باطل شد و این بانک قانونا در مسیر «گزیر» یا به گفته مدیر نظارت بانک مرکزی، «فیصله» قرار گرفت تا تسویه دارایی ها و بدهی آن وفق شرایط قانونی قرار گیرد...
با ادامه افزایش مستمر قیمت طلا و ارز، معاون توسعه مدیریت و منابع بانک مرکزی اخیراً با اشاره به افزایش خرید و بالارفتن ذخایر طلای بانک مرکزی در راستای اتخاذ برنامه های راهبردی، اعلام کرده اند: «بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران نیز از دو سال پیش با اتخاذ سیاست هدفمند افزایش ذخایر طلا، عملاً در مسیر کشورهای پیشرو حرکت...
با وجود آنکه ظاهراً طراحان قانون برنامه هفتم در مورد واژه «توسعه» نظر مثبت نداشته اند و برخلاف برنامه های توسعه پیشین، عنوان «پیشرفت» را به جای آن به کار برده اند اما برعکس، قانون بانک مرکزی، چندین بار از واژه «توسعه» استفاده کرده است. تصویب و ابلاغ دستورالعمل انواع بانک ها، از جمله...
در اوایل مهرماه امسال، اداره تنظیم مقررات بانک مرکزی، دادنامه شماره ۳۶۱۶۱۳۱۰۱۱۱۳۱۴۴۰۴۱ مورخ 1404/05/07 هیأت محترم عمومی دیوان عدالت اداری را جهت اجرا به شبکه بانکی کشور رسما ابلاغ کرد. رأی بالاترین مرجع قضایی کشور در امور اداری لازم الاجراست و در لزوم اجرای آن تردیدی روا نیست. براساس این بخشنامه، همکاران بانکی موظفند ا...
به سنت همیشگی در سالروز تصویب قانون عملیات بانکی بدون ربا و با تلاش مؤسسه عالی آموزش بانکداری ایران، همایش سالانه بانکداری اسلامی در شهریورماه امسال برگزار شد. در این نشست دو روزه، هر یک از سخنرانان، موضوعات بانکی و اقتصادی مورد علاقه خود را مطرح کردند و دیدگاه های خود را با کارشناسان بانکی حاضر در جلسه به اشتراک گذاشت...
منظور از «مشارکت» در اینجا، مشارکت مردم در امور سیاسی یا اجتماعی نیست، بلکه مشارکت حقوقی و اقتصادی، موردنظر است؛ پدیده ای که در عملیات بانکی اصطلاحا «تسهیلات مشارکتی» نام گرفته است. در این نوشتار به دلایلی نمی خواهم مشارکت غیرواقعی را مشارکت صوری بنامم، اما مشارکت وقتی شرایط شرعی و قانونی نداشته...
بلاک چین (Blockchain) یک فناوری برای ثبت و مدیریت داده ها به صورت امن و غیرمتمرکز است. در این سیستم، اطلاعات به صورت بلوک هایی از داده ذخیره می شوند که هر بلوک به بلوک قبلی متصل است. این فرآیند از طریق تایید و الگوریتم های رمزنگاری، امنیت بالا و شفافیت را تضمین می کند و امکان تغییر یا دستکاری اطلاعات را به حداقل می رسا...
معمولا یکی از نتایج منفی تورم مستمر، کاهش ارزش پول ملی است. اگر تورم پیوسته بیداد کند و به اوج برسد، قدرت خرید پول مردم نیز کاهش پیدا خواهد کرد. در این بیدادگری تورم دیگر پرداخت بیش از سیصد یا چهارصد هزار تومان برای یک ناهار ساده هم موجب شگفتی نخواهد شد و امری غیرعادی جلوه نخواهد کرد. حال آنکه در دهه 60 می شد با سیصد ی...
در نیمه شهریورماه، مدیرکل نظارت غیربانکی بانک مرکزی از مهلت دو ساله صندوق های قرض الحسنه برای تطبیق با شرایط جدید، خبر داد و گفت که «شیوه نامه تطبیق فعالیت صندوق های قرض الحسنه موجود با دستورالعمل اجرایی به زودی ابلاغ می شود.» ابلاغ این دستورالعمل، اقدامی مناسب و مفید به نظر می رسد. همراه با تصویب «قا...
آیا می دانید تقسیم بندی عقود و قراردادها به «عقود اسلامی» و «عقود غیراسلامی» از کدام مبنای حقوقی، نشأت گرفته است و آیا صوری سازی عقود در عملیات بانکی واقعیت دارد؟ پاسخ این پرسش ها حتما ارائه خواهد شد، اما لطفا از عنوان این نوشتار تعجب نکنید. این عنوان یعنی «صوری سازی» آن هم عقود اسلا...
وقتی از رهن در عرف بانک ها سخن گفته می شود، منظور همان رهن و اجاره مصطلح در بازار اجاره املاک مسکونی نیست. رهن و اجاره املاک مسکونی در واقع، ساخته عرف اجتماع است برای توجیه شرعی یا قانونی بهره پول مستاجر نزد مالک، که فعلا موضوع بحث ما در اینجا نیست. منظور از رهن در این نوشتار، دقیقا همان عقد رهن است که برای وثیقه گیری...
در آخرین روزهای مرداد، بانک مرکزی از آغاز فرآیند تخصصی شدن بانک ها، خبر داد و اعلام کرد «هیأت عالی بانک مرکزی در سی و ششمین جلسه خود، دستورالعمل تاسیس، فعالیت نحوه اداره و نظارت بر موسسات اعتباری را تصویب کرد. با تصویب این دستورالعمل، فرآیند تفکیک بانک ها به موسسات اعتباری جامع، تجاری، تخصصی، قرض الحسنه، توسعه ای...